مالیات بر ارث

یکی از انواع مالیات، مالیات بر ارث می باشد. زمانی که شخصی فوj می کند، قبل از تقسیم اموال بین وراث تمام بدهی های متوفی از جمله مهریه، وام، مالیات بر ارث و… پرداخت می شود. اگر می خواهید بدانید نحوه محاسبه مالیات بر ارث چگونه است ، می توانید با مطالعه این مقاله اطلاعات دقیقی درمورد مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن کسب کنید.

اگر سوالی در مورد امور مالیاتی دارید و میخواهید از بهترین مشاوران مالیاتی تهران کمک رایگان بگیرید میتوانید به صفحه مشاور مالیاتی مراجعه کرده و با متخصص ترین کارشناسان مالیاتی ارتباط برقرار نمایید.

مالیات بر ارث چیست

همانطور که می دانید در همه کشورها یکی از اصلی ترین و مهم ترین منابع درآمد دولت از مالیات می باشد که در هر کشور با توجه به قانون و شرایط آن متفاوت است.

مالیات بر ارث یکی دیگر از انواع مالیات می باشد که زمانی که شخصی فوت می کند وراث متوفی باید لیستی از اموال و دارایی ها و همینطور مدارک لازم را به اداره امور مالیات محل سکونت متوفی ارائه دهند.

بعد از ارائه لیستی از اموال و دارایی های متوفی، میزان سهم هر یک از وراث طبق گواهی انحصار وراثت تعیین می شود.

البته لاذم به ذکر است که قبل از تعیین سهم هر یک از وراث، بدهی های متوفی از جمله مهریه، وام، مالیات و… پرداخت می شود.

به همین ترتیب بعد از کسر بدهی های متوفی در گواهی انحصار وراثت، میزان سهم هر یک از وراث تعیین می شود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

عوامل مختلفی از جمله تاریخ فوت، دارایی های متوفی و نسبت وراث با متوفی در نحوه محاسبه مالیات بر ارث تاثیرگذارند. در حالت کلی وراث به سه دسته تقسیم می شوند :

• وراث طبقه اول : پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند، فرزند فرزند
• وراث طبقه دوم : اجداد، برادر، خواهر، فرزند آن ها
• وراث طبقه سوم : عمو، عمه، دایی، خاله، فرزند آن ها

باید بدانید که نرخ مالیات بر ارث برای وراث طبقه دوم دو برابر وراث طبقه اول می باشد و همینطور نرخ مالیات برای وراث طبقه سوم چهار برابر وراث طبقه دوم می باشد.

وراث طبقه اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ازث نخواهند بود و از آنجایی که نرخ مالیات بر ارث در سال 95 تعدیل شده اگر تاریخ فوت شخص متوفی قبل از سال 95 باشد طبق قانون قدیم و اگر بعد از سال 95 باشد طبق قانون جدید محاسبه می شود.

مطالعه بیشتر : محاسبه مالیات

	سپرده های مجاز بانکی	سهام بورسی	سهام غیر بورسی	سایر اموال	املاک	حق واگذاری و سرقفلی	وسایل نقلیه
وراث طبقه اول	3%	0.75%	6%	10%	7.5%	3%	2%
وراث طبقه دوم	6%	15%	12%	20%	15%	6%	4%
وراث طبقه سوم	12%	30%	24%	40%	30%	12%	8%

مالیات بر ارث سال ۱۴۰۰

طبق اصلاحات جدید سازمان امور مالیاتی، نحوه محاسبه مالیات بر ارث طبق قانون جدید  به صورت زیر می باشد.

1. ابتدا اموال و دارایی های متوفی را گروه بندی می کنند.
2. مالیات هر گروه طبق نرخ‌های مصوب محاسبه می شود، نرخ گروه‌های مختلف، متفاوت است.

شاید این سوال ذهن شما را هم درگیرکرده باشد که مالیات بر ارث روی چه اموالی اعمال می‌شود؟ و همینطور میزان مالیات بر ارث برای هر طبقه از وراث چقدر می باشد؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت طبق ماده 17 قانون مالیات، کمترین درصدر مالیات بر ارث متعلق به طبقه اول وراث می باشد. میزان درصد مالیات بر ارث برای طبقه دوم دوبرابر و طبقه سوم چهاربرابر می باشد.

اموال مشمول مالیات بر ارث را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

نوع اموال و دارایی ها	نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه اول	نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه دوم	نرخ مالیات بر ارث برای ورثه طبقه سوم
سپرده های بانکی	3%	6%	12%
سپرده موسسات مالی و اعتباری	10%	20%	40%
ملک مسکونی	7.5%	15%	30%
مغازه (سرقفلی) و املاک تجاری	3%	6%	12%
اجناس موجود در مغازه	10%	20%	40%
املاک اداری	3%	6%	12%
خودرو	2%	4%	8%
سهام بورسی	0.75%	1.5%	3%
سهام غیربورسی و سهم الشرکه	6%	12%	24%
باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و …	7.5%	15%	30%
اوراق مشارکت	3%	6%	12%
حق امتیاز	10%	20%	40%
صندوق امانات	10%	20%	40%
سایر دارایی و اموال	10%	20%	40%

نحوه محاسبه مالیات بر ارث ملک

مالیات بر ارث ملک از جمله اپارتمان مسکونی، خانه ویلایی و… با توجه به تاریخ فوت متوفی که مهم ترین عامل در محاسبه مالیات بر ارث ملک می باشد و همینطورطبقه وراث متفاوت است.

اگر تاریخ فوت متوفی بعد از سال 95 باشد نرخ محاسبه مالیات بر ارث طبق قانون جدید محاسبه می شود اما برعکس اگر تاریخ فوت شخص قبل از سال 95 باشد طبق قانون قدیم محاسبه می شود.

در حالت کلی مالیات بر ارث ملک تجاری و اداری، بیشتر از ملک مسکونی است؛ چرا که ارزش گذاری روی ملک اداری و تجاری طبق قیمت واقعی ان ها در تاریخ روز می باشد.

ملک مسکونی	وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
نرخ قانون جدید	7.5%	15%	30%
نرخ قانون قدیم	35%	45%	65%

• مالیات بر ارث املاک مسکونی

نرخ مالیات بر ارث املاک مسکونی 7.5% می باشد که ارزش آن توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می شود و خوشبختانه کمتر از قیمت واقعی آن می باشد. به همین دلیل مبلغ مالیات ان نسبت به ملک تجاری و اداری کمتر است.

• مالیات بر ارث املاک تجاری

مالیات بر ارث املاک تجاری 3% می باشد که این مبلغ به دلیل بالا بودن قیمت مغازه ها و دیگر املاک تجاری مبلغ بالایی می باشد.

• مالیات بر ارث املاک اداری

مالیات بر ارث املاک اداری همانند املاک تجاری 3% می باشد اما معمولا نرخ مالیات بر ارث املاک اداری نسبت به املاک تجاری کمتر و از املاک مسکونی بیشتر می باشد.

• مالیات بر ارث ملک زراعی ، باغ و زمین

مالیات بر ارث ملک زراعی  همانند ملک مسکونی می باشد چرا که این دسته از املاک بر اساس ارزش معاملاتی محسوب می شود.

مطالعه بیشتر : مالیات اجاره

نحوه پرداخت مالیات بر ارث

نحوه پرداخت مالیات بر ارث با توجه به زمان فوت متوفی متفاوت است. اگر تاریخ فوت متوفی قبل از سال 1395 باشد، وراث می بایست نسبت به تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت گواهی مالیاتی اقدام کنند و سپس برای دریافت گواهی انحصار وراثت به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.

اگر تاریخ فوت متوفی بعد از سال 1395 باشد، وراث می بایست از شورای حل اختلاف گواهی انحصار وراثت دریافت کنند و بعد از آن اقدام به پرداخت مالیات کنند.

لازم به ذکر است که وراث به مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی، باید اظهارنامه مالیات بر ارث حاوی کلیه ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و همینطور بدهی ها، به اداره دارایی محل سکونت متوفی ارائه دهند.

معافیت مالیات بر ارث

بر اساس ماده 24 قانون مالیات، بخشی از دارایی متوفی مشمول معافیت مالیاتی است؛ این بدین معناست که برخی از دارایی ها نیاز به پرداخت مالیات برای آن ها نیست.

این دارایی ها شامل موارد زیر می شود :

• اثاث منزل محل سکونت متوفی
• دارایی شهیدان انقلاب در صورتی که دارای وراث طبقه اول و دوم باشد
• مبالغ مرخصی استحقاقی که مورد استفاده قرار نگرفته باشد
• وجوه مرتبط با ضرر و زیان اخراج
• انواع بیمه‌ها و یا پرداختی‌ها توسط کارفرما یا بیمه مانند بیمه زندگی و عمر
• دیه و جبران زیان فوت
• مبالغ بازنشستگی
• وظیفه و امتیازات پایان خدمت
• بازخرید خدمت
• بخشی از اموال متوفی که طبق قانون سلب مالکیت شده و یا مالکیت آن بلاعوض در اختیار شخص دیگری قرار گرفته باشد
• اموال مورد وقف
• حبس و نذر برای سازمان، نهادها و دستگاه‌های دولتی

نرم افزار محاسبه مالیات بر ارث

امروزه نرم افزارهای متفاوتی توسط شرکت های مالیاتی و حسابداری ساخته شده و در اختیار افراد مختلف قرار گرفته است که می تواند به افراد در محاسبات هزینه های مختلف کمک شایانی کند.

یکی از برنامه های کاربردی، نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد که به طور روزانه مورد استقاده بسیاری از افراد قرار گرفته است.

از طرفی دیگر محاسبه مالیات بر ارث کمی پیچیده و متفاوت می باشد و پیشنهاد ما این است که تا جایی که ممکن است برای این امر با وکلای مالیاتی مشورت کنید.

شما میتوانید برای انجام امور مالیاتی خود به صفحه خدمات مالیاتی مراجعه کنید و با حرفه ای ترین کارشناسان مالیاتی ارتباط برقرار نمایید.

محاسبه مالیات بر ارث آنلاین

محاسبه مالیات بر ارث آنلاین طبق موارد زیر می باشد :

تا مبلغ 5 میلیون تومان

• وراث طبقه اول : پنج درصد (۵%)
• وراث طبقه دوم : پانزده درصد (۱۵%)
• وراث طبقه سوم : سی و پنج درصد (۳۵%)

تا مبلغ ۲۰ میلیون نسبت به مازاد ۵ میلیون تومان

• وراث طبقه اول : پانزده درصد (۱۵%)
• وراث طبقه دوم : بیست و پنج درصد (۲۵%)
• وراث طبقه سوم : چهل و پنج درصد (۴۵%)

تا مبلغ ۵۰ میلیون نسبت به مازاد ۲۰ میلیون تومان

• وراث طبقه اول : سی و پنج درصد (۳۵%)
• وراث طبقه دوم : چهل و پنج درصد (۴۵%)
• وراث طبقه سوم : شصت و پنج درصد (۶۵%)

نسبت به مازاد ۵۰ میلیون تومان

• وراث طبقه اول : سی و پنچ درصد (۳۵%)
• وراث طبقه دوم : چهل و پنج درصد (۴۵%)
• وراث طبقه سوم : شصت و پنج درصد (۶۵%)

ثبت مالیات بر ارث

برای ثبت مالیات بر ارث و همچنین دریافت مالیات بر ارث باید طبق مراحل زیر اقدام کنید :

• قدم اول : دریافت گواهی انحصار وراثت

گواهی انحصار وراثت درواقع یک گواهی قانونی است که در آن وراث متوفی و میزان ارث هر یک از آن ها مشخص می شود. وراث می توانند برای دریافت این گواهی به دفتر اسناد رسمی  مراجعه کنند.

بعد از تکمیل کردن فرم مربوطه می بایست با مدارک شناسایی و فرم گواهی شده به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید تا در نهایت گواهی انحصار وراثت برای شما صادر شود.

• قدم دوم : پرداخت مالیات

بعد از دریافت گواهی انحصار وراثت، وراث متوفی باید به اداره امور مالیات مراجعه کرده و مالیات را پرداخت کنند.

بعد از آن اداره مالیات برگه ای به شما می دهد با عنوان مفاصا حساب مالیات بر ارث که به این معناست که شما مالیات را پرداخت کرده اید که این مرحله بین 1 الی 2 ماه زمان می برد.

• قدم سوم : دریافت سند تک برگی

دریافت سند تک برگی یکی از اقدامات مهم می باشد چرا که اگر این سند به نام وارث نباشد، وارث نمی تواند هیچ کدام از اموال را بفروشد.  

بنابراین وراث باید به دفتر اسناد رسمی به طور مجدد مراجعه کنند سپس گواهی انحصار وراثت و مفاصاحساب مالیات بر ارث را به دفترخانه تحویل دهند.

دفترخانه این مدارک را به اداره ثبت پست کرده تا سند تک برگی به نام وراث صادر شود. در آخر 2 ماه بعد، سند تک برگی به نشانی محل سکونت وراث پست می شود.

مدارک لازم جهت مراجعه به اداره مالیات

اظهارنامه مالیات بر ارث

1. رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مطالبات و بدهی‌های متوفی
2. رونوشت یا تصویر گواهی شده همه اوراقی که اثبات کننده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
3. رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالت نامه یا قیم نامه (در صورت وجود وکیل یا قیم)
4. رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی (اگر وصیت نامه‌ای وجود دارد)
5. رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط

برای پرداخت مالیات بر ارث به کجا مراجعه کنیم؟

همانطور که گفتیم اولین قدم برای پرداخت مالیات بر ارث مراجعه به اداره امور مالیات می باشد که در ادامه راهنمای تعیین منطقه مالیاتی و آدرس ادارات مالیات بر ارث تهران را ارائه داده ایم.

• اداره مالیات بر ارث غرب تهران

آدرس اداره: خیابان ستارخان، رو به روی برق آلستوم، برج سپهر

منطقه مالیاتی غرب تهران: مرز شرقی: خیابان کارگر

مرز جنوبی: بزرگراه فتح – خیابان قزوین – خیابان حلال احمر تا میدان رازی (گمرک) مرز شمالی: رشته کوه‌های البرز

مرز غربی: خیابان داروپخش در حوالی شهرک خرازی و قبل از شهرک دانشگاه صنعتی شریف

اداره مالیات بر ارث شمال تهران

آدرس اداره: بلوار میرداماد، جنب مسجد الغدیر

• منطقه مالیاتی شمال تهران

مرز شرقی: خیابان دکتر شریعتی – بلوار کاوه – خیابان فکوریان

مرز غربی: بزرگراه چمران – بلوار سعادت آباد

مرز شمالی: بزرگراه اوین – بزرگراه چمران تا چهارراه پارک وی – بزرگراه مدرس – بزرگراه صدر

مرز جنوبی: خیابان دکتر بهشتی – خیابان دکتر فاطمی

• اداره مالیات بر ارث شمیرانات

آدرس اداره: بلوار آفریقا، خیابان جهان کودک، خیابان 25 گاندی

 منطقه مالیاتی شمیرانات: مرز شمالی: رشته کوه‌های البرز

مرز جنوبی: بزرگراه صدر – بزرگراه مدرس – بزرگراه چمران

مرز شرقی: شهرک قائم – مینی سیتی

مرز غربی: خیابان بهزاد

اداره مالیات بر ارث شرق تهران

 آدرس اداره: میدان رسالت، ابتدای خیابان نیروی دریایی

• منطقه مالیاتی شرق تهران

مرز شمالی: بزرگراه بابایی – بزرگراه صدر

مرز جنوبی: بزرگراه محلاتی

مرز غربی: خیابان شریعتی – خیابان فکوریان – بلوار کاوه

مرز شرقی: بزرگراه بسیج – بزرگراه دوران – بزرگراه یاسینی – جاده لشکرک

• اداره مالیات بر ارث مرکز تهران

 آدرس اداره: خیابان سپهبد قرنی، خیابان سپند

منطقه مالیاتی مرکز تهران:

مرز شمالی: خیابان فاطمی – خیابان بهشتی

مرز جنوبی: خیابان مولوی

مرز شرقی: خیابان شریعتی – خیابان ابن سینا – خیابان مصطفی خمینی

مرز غربی: خیابان کارگر

اداره مالیات بر ارث جنوب تهران

آدرس اداره: شهر ری، میدان نماز، شهرک گلها، نبش خیابان لاله‌ها

• منطقه مالیاتی جنوب تهران

 مرز شمالی: بزرگراه فتح (جاده قدیم کرج) – خیابان مولوی – بزرگراه محلاتی

مرز جنوبی: بزرگراه آزادگان

مرز شرقی: بزرگراه هجرت

مرز غربی: امتداد بزرگراه آزادگان

جمع بندی

همانطور که گفتیم مالیات بر ارث یکی دیگر از انواع مالیات می باشد که از منابع اصلی درامد دولت به شمار می اید. اگر می خواهید بدانید مالیات بر ارث چیست و چگونه محاسبه می گردد، در این مقاله به طور کامل مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن در سال 1401 را توضیح داده ایم.

سوالات متداول